Co leite na caluga
Sabíamos que 2009 era o ano da crise e así o explicamos no editorial do número anterior de Cooperación Galega. Nestes primeiros meses do ano á crise está a mostrar a súa cara máis crúa co sector gandeiro, especialmente no sector leiteiro. Estamos ante un rápido deterioro dos mercados de consecuencias imprevisibles para a produción de leite, para as cooperativas e para a nosa industria láctea. Era de agardar. A maioría das nosas industrias son de capital francés ou portugués e as de capital español están profundamente desunidas entre si; boa parte das grandes superficies de distribución son francesas ou alemás e están nunha carreira coas de capital español para ver quen vende os produtos agroalimentarios máis barato, importando os alimentos que noutros países máis organizados sobran.
Solicitar que non quede un litro de leite sen recoller parece unha demanda desaxeitada para un país que consume máis leite do que produce, máis o desastre de desunión e escasa visión da realidade do conxunto dos actores do sector lácteo español fai que -a día de hoxe- sexa unha prioridade. Pero, ¿será suficiente para reaccionar e organizar este sector?. Posiblemente necesitaremos estar coa auga na caluga varios meses ata comprender varios aspectos básicos: que algo temos que facer, unido e conxuntamente todo o sector (produtores, cooperativas, industria e administracións) pois individualmente non vamos a ser capaces máis que de alongar a agonía; que debemos actuar inmediatamente sobre o mercado español (que segue a ser, e seguirá sendo, un mercado deficitario); ou, pola contra, o sector lácteo vai camiño da súa rápida desaparición. Só fai falla vontade por parte de todos os actores do sector para querer saír desta situación e que as administracións asuman o liderado para levalo a cabo.
É evidente que houbo grandes cambios no papel dos “primeiros compradores”. A actitude da industria láctea cos “primeiros compradores” mudou neste intre de crise pola completa falla de xestión das importacións de leite. Evidentemente, a solución pasa por cambiar o status dos “primeiros compradores” cara as novas regras de xogo para que sexan útiles e necesarias (social e economicamente falando) nun mundo lácteo aberto, con moitas turbulencias. Urxe impulsar a cooperación empresarial entre as cooperativas e de estas coas industrias. Hai un exceso de prácticas de xestión tradicionais e funcionamos só por reacción ante os cambios, cando ademais nos atopamos con altas doses de conformismo, falta de enfoque de mercado e insuficiente colaboración entre as mesmas cooperativas.
As cooperativas necesitan un novo marco de actuación e xestión (un novo modelo) para a xestión do leite ante o cambio dos mercados lácteos, cun claro enfoque de mercado, redimensionándose para lograr competitividade e un novo posicionamento na sociedade. É certo....., pese a todo, para moitos colaborar non é evidente, xa que, en primeiro lugar, non sabemos, nin estamos acostumados. Colaborar tampouco é gratis (hai custes de coordinación, custes sociais de explicación, hai que xerar confianza...). Colaborar non é fácil xa que todos tendemos a defender ó noso fronte ó dos demais. Porén, a colaboración permite xerar sinerxías, orixina aprendizaxe nos que non saben, permite comprobar e innovar, e é necesario para ter un tamaño competitivo. Agora que temos a auga na caluga, ou mellor dito, o leite, temos que facer un gran esforzo por interiorizar o máis axiña posible, estes novos ámbitos da colaboración. Colaboración entre as propias cooperativas e colaboración entre todos os actores do sector leiteiro para sacar adiante a un sector en grave risco de desaparecer, non por falta de competitividade, senón por completa falta de organización. Urxe poñerlle lóxica e xestión ó mercado lácteo de España, antes de que sexa moi tarde.
