Necesitamos un sector máis organizado

A ninguén lle pasa desapercibido que, dende fai uns meses, os medios de comunicación están a publicar numerosos artigos agrarios e alimentarios falando de crise global no ámbito agroalimentario: alza de prezos, desabastecemento, carestía dos carburantes e materias primas básicas “comodities” (cereais, soia,...), efectos da crise e/ou especulación financeira nos mercados de comoditis, o papel dos biocombustibles neste contorno, o incremento do consumo en Asia...
Algo está a pasar na economía mundial que nos está a afectar directamente aos agricultores e gandeiros, ás súas cooperativas e empresas de transformación. Non vamos a dedicarnos a avaliar qué está a pasar (xa se encargan outros), pero estamos ante unhas condicións altamente cambiantes dos mercados mundiais dos alimentos que inflúen en todos os actores económicos do sector agroalimentario e mostra con crueza a capacidade organizativa do mesmo.

Estas turbulencias están a afectar con tremenda dureza, aos subsectores cárnicos de Galicia (porcino, vacún de carne, coellos, ovino, cabrún,...) facendo que moitas explotacións leven meses literalmente “perdendo cartos”. O subsector lácteo, de enorme interese económico e social en Galicia, pasou dunha situación cómoda de finais do 2007 a unha forte redución de subsector lácteo, de gran importancia en Galiciaingresos que coloca ás explotacións gandeiras en situación económica delicada. ¿Pódese facer algo para que un subsector non viva inmerso nunha continua “montaña rusa” ante as fluctuacións dos mercados?, ¿por que non somos capaces de evitar caer nas operacións especulativas dos mercados internacionais?. Lamentablemente, pese aos esforzos de moita xente e administracións, non cabe outra resposta que a de que nos atopamos ante un subsector moi desorganizado, sen capacidade de compromiso e nin tan sequera, vontade para comprometerse, instalado comodamente no curto prazo, incluso no día a día.

No pasado outono o subsector lácteo galego, e tamén podemos dicir o mesmo do español, enfrontouse a unha suba de certos comodities lácteos do mercado mundial do único xeito que soubo facelo: inmerso no máis absoluto confusionismo, desorganización, engano e “subasteo” constante. Esta situación xerou un escenario certamente excepcional, no que, por primeira vez, a captación de leite polos operadores oportunistas marcaba os prezos a toda a produción e empuxaban á suba os prezos ao consumo, sen que preocuparan os efectos sobre a demanda de derivados lácteos. A industria láctea non soubo, e nin tan sequera quixo, compartir unha situación transitoria coas cooperativas e produtores, pasando a inicios do presente ano 2008 a realizar un axuste inicialmente lóxico con características de converterse en desproporcionado pero, iso si, novamente dun xeito completamente desorganizado e confuso. ¿Cal é a razón para que todo un subsector agroalimentario como o lácteo non saiba o prezo dun produto que xa leva días entregado para transformar e comercializar?. Só cabe unha resposta: a completa desorganización do mesmo por falta de interese e capacidade de compromiso de case todos.

Ante a crise global dos mercados agroalimentarios, os gobernos deben ocuparse e preocuparse máis da soberanía alimentaria da poboación protexendo a produción de alimentos. Os gobernos non poden fixar como único obxectivo económico o control da inflación e a vixilancia da suba da cesta dos alimentos. Sen lugar a dúbidas, cremos que nas enormes fluctuacións dos mercados alimentarios e dos prezos ao consumidor, os gobernos deberán extremar a vixilancia das marxes comerciais dos distribuidores, principais e poderosísimos intermediarios situados entre os produtores e os consumidores. Hoxe, cinco ou seis grandes centrais de compras de distribución deciden qué marcas e produtos comemos máis do 50% da poboación, xa que é aí onde facemos habitualmente a compra. Urxe que nos organicemos todos os subsectores alimentarios e fagamos de inmediato unha labor didáctica, explicando a importancia dun sector agrario e gandeiro forte e organizado cara un consumidor confundido e preocupado polo custe dos alimentos. Temos que transmitirlle aos consumidores o enorme esforzo que facemos na seguridade alimentaria, na conservación do espazo rural, na conservación dos sabores tradicionais e da cultura ligados aos mesmos e na conservación e mellora do medioambiente, entre outros.